Lễ Tuyên Phong Chân Phước cho hai Đấng Đáng Kính Linh mục Luigi Palić OFM và Linh mục Gjon Gazulli

Lễ Tuyên Phong Chân Phước cho hai Đấng Đáng Kính Linh mục Luigi Palić OFM và Linh mục Gjon Gazulli

Shkodra (Albania), ngày 16 tháng 11 năm 2024

Vào Thứ Bảy, ngày 16 tháng 11 năm 2024, tại Nhà thờ Chính tòa Shkodra, Albania, Đức Hồng Y Marcello Semeraro, Tổng trưởng Bộ Phong Thánh, sẽ đại diện Đức Thánh Cha chủ sự lễ Tuyên Phong Chân Phước cho Đấng Đáng Kính Luigi Palić (Paliq theo tiếng Albania), linh mục thuộc Dòng Anh Em Hèn Mọn, và Đấng Đáng Kính Gjon Gazulli, linh mục triều. Hai vị linh mục này đều được Giáo hội tôn phong là những vị tử đạo.

Năm 2002, khi tự do tôn giáo được khôi phục tại Albania, Giáo hội đã có thể bắt đầu xem xét và công nhận sự hy sinh của những người con ưu tú đã chịu chết vì đạo trong thế kỷ XX. Án phong thánh cho hai Tôi Tớ Chúa cũng được khởi động trong thời gian này.

Vào ngày 5 tháng 11 năm 2016, Đức Tổng Giám mục Vincent Prennushi OFM của tổng giáo phận Durres và 37 vị đồng hành đã được tôn phong Chân Phước. Tiếp nối dòng chảy lịch sử, Giáo hội sẽ tiếp tục vinh danh hai vị linh mục, một thuộc Dòng Anh Em Hèn Mọn và một linh mục triều, những người đã anh dũng hy sinh mạng sống để bảo vệ đức tin vào Chúa Kitô và Giáo Hội, lần lượt vào năm 1913 và 1927.

Thầy Luigi Palić OFM sinh ngày 20 tháng 2 năm 1877 tại Janjevo, thuộc vùng Kosovo, khi đó thuộc Tổng Giáo phận Skopje. Từ thuở nhỏ, ngài đã thường xuyên lui tới với các tu sĩ Dòng Anh Em Hèn Mọn tại thánh địa Thánh Antôn Padua ở Gjakova. Càng lớn, Luigi càng cảm thấy mình muốn được sống như các tu sĩ ở đây. Được lý tưởng Phanxicô thu hút và noi gương người anh trai Angelo, Luigi quyết định xin gia nhập Dòng Anh Em Hèn Mọn. Sau khi gia nhập Dòng, thầy Luigi Palić được gửi đến Bologna, Ý để học tập và huấn luyện. Tại đây, ngài đã hoàn tất các giai đoạn từ Tập viện (1896) cho đến khi thụ phong linh mục (1901). Trở về Albania, linh mục Luigi Palić đã dâng mình cho sứ vụ mục vụ, chủ yếu tại giáo xứ Pejë thuộc Tổng Giáo phận Skopje lúc bấy giờ, và cũng như tại Gjakova và làng Gllogjan.

Vào thời điểm Chiến tranh Balkan lần thứ nhất (1912-1913), người Công giáo và người Hồi giáo bị gây sức ép để cải đạo sang Chính thống giáo. Mục đích của việc này là tạo sự đồng nhất về tôn giáo, từ đó thống nhất lãnh thổ về mặt chính trị. Chính trong bối cảnh đó, cha Luigi Palić đã anh dũng hy sinh mạng sống để bảo vệ đức tin của mình. Là một linh mục đạo đức và được mọi người yêu mến, cha Luigi Palić đã sát cánh cùng giáo dân, chia sẻ những đau khổ mà họ phải gánh chịu bởi sự ngược đãi và bạo lực. Ngài luôn động viên và khuyên nhủ mọi người giữ vững đức tin của mình. Chính vì lập trường kiên quyết đó, ngày 4 tháng 3 năm 1913, cha bị bắt giam. Dù bị tra tấn dã man trong suốt hai ngày, cha vẫn không hề nao núng, một lòng trung thành với đức tin Công giáo.

Sau hai ngày bị giam cầm và tra tấn, ngày 7 tháng 3 năm 1913, cha Luigi Palić bị áp giải đến Pejë để xét xử. Trên đường đi, cha bị lính tráng tách khỏi đoàn tù nhân và bị lột bỏ tu phục. Đối diện với cái chết cận kề, cha vẫn không hề run sợ, ngài can đảm tuyên bố lòng trung thành với Chúa Kitô và Giáo Hội: "Lạy Chúa Giêsu, xin để con được chết vì tình yêu Chúa!" Rồi cha anh dũng đón nhận những phát súng oan nghiệt.

Tiếng lành về sự hy sinh cao cả của cha Luigi Palić nhanh chóng lan truyền khắp nơi. Sau khi được an táng tạm thời tại nơi bị sát hại, ngày 16 tháng 7 năm 1913, thi hài của ngài được đưa về Zym và chôn cất trọng thể. Buổi lễ có sự hiện diện của đông đảo giáo dân cùng đại diện của chính quyền và Giáo hội. Để tưởng nhớ cha, người ta đã dựng lên một cây thánh giá bằng sắt cao hai mét ngay tại nơi ngài bị sát hại. Cây thánh giá được rèn một cách công phu, thể hiện lòng thành kính và biết ơn của giáo dân đối với vị linh mục đáng kính.

Linh mục Gjon Gazulli chào đời vào ngày 26 tháng 3 năm 1893 tại Dajç di Zadrima, thuộc giáo phận Sappa, Albania. Năm 1905, ngài gia nhập Chủng viện Giáo hoàng Shkodra để theo đuổi ơn gọi của mình. Sau đó, cha được gửi đến học tại Cao Đẳng Urbaniana ở Rome. Tuy nhiên, do mắc phải bệnh lao, cha buộc phải rời khỏi trường vào tháng 6 năm 1913.

Hồi phục sau quãng thời gian dài chống chọi với bệnh tật, cha Gjon Gazulli quyết định gia nhập Dòng Tên và hoạt động tại Vienna từ năm 1916 đến năm 1919. Thế nhưng, một lần nữa, bệnh lao lại tìm đến, buộc cha phải trở về Albania. Dù phải chịu đựng nỗi đau bệnh tật, cha vẫn một lòng hướng về Chúa. Ngày 4 tháng 8 năm 1919, cha Gjon Gazulli được thụ phong linh mục tại chính quê hương mình.

Cha Gjon Gazulli lần lượt phục vụ tại các giáo xứ Gjader, Qelëz, và từ năm 1925 là giáo xứ Koman. Vào thời điểm đó, Achmet Zogu, người trở thành Tổng thống Cộng hòa Albania từ tháng 1 năm 1925, đang thực hiện chính sách thù địch với giáo hội Công giáo, đặc biệt là các linh mục lấy học thuyết xã hội của Giáo hội làm kim chỉ nam cho hoạt động mục vụ.

Vào tháng 11 năm 1926, người dân Dukagjin đã nổi dậy chống lại ách thống trị của Zogu. Trong bối cảnh đó, cha Gjon Gazulli đã bị gán cho cái tội kích động mà không có bằng chứng rõ ràng. Ngày 28 tháng 12 năm 1926, cha bị bắt giam.

Trên thực tế, cáo buộc kích động nổi dậy chỉ là một cái cớ để chính quyền Zogu che đậy hành vi bách hại đức tin của mình.

Cha Gjon Gazulli trở thành cái gai trong mắt họ khi dám đứng lên bảo vệ các trường Công giáo trước chủ trương bãi bỏ của chính phủ. Và cái kết dành cho cha là bản án tử hình do toà án chính trị tuyên vào ngày 10 tháng 2 năm 1927.

Ngày 5 tháng 3 năm 1927, bản án được thi hành. Cha Gjon Gazulli bị treo cổ công khai tại Shkodra. Trước khi trút hơi thở cuối cùng, vị Tôi Tớ Chúa vẫn hiên ngang khẳng định lòng trung thành tuyệt đối với Chúa Kitô: "Tôi chết trong sự vô tội. Chúa Kitô Vua muôn năm! Giáo hội Công giáo muôn năm! Đức Giáo hoàng muôn năm! Albania muôn năm!".

Cái chết oan khuất của Cha Gjon Gazulli đã khiến các tín hữu luôn ghi nhớ ngài như một vị tử đạo đích thực. Dù cho chủ nghĩa cộng sản cố gắng bóp nghẹt Giáo hội Albania, cấm đoán mọi hoạt động tôn giáo, thì danh tiếng và sự tôn kính dành cho cha vẫn không hề mai một. Rất nhiều người đã bí mật đến nghĩa trang Shkodra để thăm viếng mộ cha, tìm kiếm niềm an ủi trong đức tin và làm chứng cho những phép lạ mà họ nhận được qua lời cầu bầu của cha.

Nguồn: Beatification of Venerable Luigi Palić OFM and Gjon Gazulli - Frati Francescani

Chuyển ngữ: Tu sĩ Lm. Phêrô Nguyễn Văn Dũng, OFM