Chủ Nhật 18 TN năm A: Tính “ích kỷ” trong hai bữa ăn
“Khi nghe tin Gioan bị chém đầu, Chúa Giêsu rút vào nơi hoang vắng…”
Chỉ với câu mô tả đó nằm đầu đoạn Tin Mừng hôm nay, gợi nhớ cho chúng ta 2 bữa ăn trộn với hai biến cố: Gioan bị chặt đầu trong bữa ăn linh đình tại dinh Hêrode, và bánh hoá nhiều trong bữa ăn nuôi 5000 người giữa nơi hoang vắng. Nét chung của hai bữa ăn là chủ đề suy tư hôm nay.
1. Bữa ăn sang trọng : Tại bữa tiệc ở cung điện của vua Hêrôđê với các quan khách sang trọng quí phái, tất cả mọi sự trên đời: quyền hành, danh vọng, tiền bạc, sắc đẹp, lạc thú, cao lương mỹ vị, rượu ngon thỏa thích, vũ nữ duyên dáng… đều có, và có cả hận thù, ích kỷ, cho nên có luôn máu đổ đầu rơi !
Vài tuần lễ trước khi chết, một phóng viên đã phỏng vấn Elvis Presley – nổi tiếng là vua của nhạc Rock :
-Elvis, khi anh bắt đầu chơi nhạc, anh đã nói anh muốn có được ba điều trong cuộc đời. Anh muốn giàu sang. Anh muốn nổi tiếng. Và anh muốn sống hạnh phúc. Giàu sang và nổi danh chắc chắn là anh đã có. Thế còn hạnh phúc, không biết anh thực sự có hay không, Elvis ?” Chàng ca sĩ trả lời
-“Không, tôi sống cô đơn như ở trong hỏa ngục”.
Presley kết hôn với Priscilla Beaulieu 1967. Năm sau có con gái. 1973 ly dị. Năm 1977 Presley chết 42 tuổi. Không biết khi chết gia tài bao nhiêu, nhưng giỗ thứ 25, (2002) báo Forbes xếp anh vào loại nghệ sĩ có để lại lợi tức cao nhất: 37 triệu đô 1 năm.
Giàu sang. Danh vọng. Những người hâm mộ vây quanh gồm đủ mọi hạng người, các giai nhân tài tử tuyệt trần, vậy mà Elvis diễn tả cuộc sống của anh như hỏa ngục ! Thật lạ lùng ! Như thế, cuộc sống của vua Hêrôđê với tiệc tùng sang trọng nào có khác chi !
2. Bữa ăn Giêsu : hóa bánh ra nhiều : tại bữa ăn nơi hoang vắng với đám dân nghèo, họ chẳng có gì, ngoài sự tin tưởng, hy vọng vào tình thương và sự chia sẻ của Chúa Giêsu. Nhưng nếu tiệc Herode có “ích kỷ,” thì sự thiếu thốn về vật chất cũng dễ làm cho con người trở nên “ích kỷ.” Họ không muốn đóng góp sự gì, mà chỉ mong mỏi từ Đấng khác.
Vì thế, đây không chỉ là phép lạ hóa bánh và cá ra nhiều nhưng còn là phép lạ thay đổi dân chúng ích kỷ trở nên quảng đại nhờ sự hiện diện và tiếp xúc với Chúa Kitô. Chúa sẽ không làm phép lạ, nếu không có 5 chiếc bánh và hai con cá (chắc là cả hai cùng bé, cá bé và bánh bé, vì là của một em bé). Làm gì mà một người mẹ trong gia đình khi đi với chồng con vào nơi hoang vắng lại chẳng quơ vội ổ bánh, chai nước, vài ba viên kẹo, để lỡ con mình đòi ăn liền có, đòi uống, đưa ngay. Ấy vậy mà cho đến chiều tối, không ai chịu đưa ra. Không đưa ra, không có phép lạ ! Không góp phần của chính mình, không hưởng ơn !
Minh hoạ cho điều này, ta có thể nhờ tới một nhà văn Kitô giáo đã dựng vở kịch diễn tả vụ hành quyết một tên trọng phạm tại một thị trấn nhỏ thời Trung Cổ. Theo phép Nước, chỉ có một lối thoát chết cho tử tội là nộp đủ 1000 đồng tiền vàng để chuộc mạng. Nhà vua tỏ ra hào hiệp tặng hết số 700 đồng vàng mang theo trong một chuyến tuần du qua đây ; hoàng hậu theo gương có 200 đồng cũng giúp hết ; các cận thần đi theo cũng dốc túi. Người ta đếm được 999 đồng, còn thiếu một đồng. Công lý không thể nhân nhượng, đành phải thi hành pháp lệnh. Toán hành quyết tròng dây thừng vào cổ tên tử tội thiếu may mắn. Khi sắp sửa rút dây thì có một tiếng kêu lớn : “Khoan đã, lục soát người nó đi, biết đâu đấy”,đao phủ lần mò khắp người tội nhân và móc ra được một đồng hắn giấu trong lưng quần từ hồi nào mà hắn cũng không nhớ nữa. Thế là đủ 1000 đồng, tên tử tội được thoát tử.
Có lẽ chúng ta đều hiểu câu chuyện này. Chúa Giêsu đã cứu chuộc chúng ta 700 đồng tiền vàng, Mẹ Maria đã trợ giúp chúng ta 200, các thánh cũng góp vào 99, và chính chúng ta cũng phải đưa ra. Tóm lại, dù chúng ta là ai, dù chúng ta hèn kém thế nào, chúng ta hãy cố gắng với hết khả năng của mình, Chúa sẽ trợ giúp chúng ta. “Để dựng nên ta, Chúa không cần chúng ta. Nhưng để cứu ta, Ngài cần ta góp phần.” Thánh Âu-Tinh đã nhận xét như vây.
Đừng bao giờ nghĩ rằng với một chút của mình làm chi nên chuyện. Không có mợ chợ vẫn đông mà. Không, không mợ chợ mất đông (hết một người) !
Có hai bữa ăn : cả hai cùng có một điểm chung : ích kỷ
-Herodia ích kỉ, nghĩ đến mình, mong yên chuyện (bậy) : lấy em chồng làm chồng, (em chồng là vua, còn chồng mình chỉ là quan nhỏ) trong khi chồng mình còn sống, bị Gioan trách cứ, muốn yên thân (=ích kỉ) chỉ có cách bịt miệng Gioan. Bịt hay nhất là chặt đầu.
-Herode, vì nghĩ đến mình, đến danh dự (hão) của mình, đã lỡ hứa rồi, (xe lỡ mua, nhà lỡ xây, điện kế lỡ lắp…) lỡ hứa rồi, cho nên chết ai mặc kệ, miễn là bản thân được tiếng “khen” kẻ giữ lời.
Bữa tiệc đó có ích kỷ ngự trị, nên kết cục là đầu rơi
Bữa ăn Chúa khởi đầu cũng có ích kỉ, ai cũng giữ cho riêng mình, nhưng rồi gương em bé quảng đại, làm cho quảng đại lây lan và thế là phép lạ bánh hoá nhiều
Khi Mẹ Têrêsa Calcutta đi ngang qua một gia đình Hin-đu (Ấn Giáo) đã đói nhiều ngày. Mẹ cầm theo một ít gao cho gia đình ấy. Điều xảy ra sau đó làm mẹ kinh ngạc. Không chút lưỡng lự, người mẹ trong gia đình Hinđu đã chia số gạo ra làm hai phần. Rồi bà đem một nửa cho gia đình nhà bên cạnh, tình cờ là những người theo Hồi giáo.
Thấy điều đó, mẹ Têrêsa nói với bà mẹ Hinđu “Bà còn lại được bao nhiêu ? Liệu có đủ cho gia đình bà không ?”.
“Nhưng họ cũng đã nhịn đói nhiều ngày rồi”, người đàn bà ấy trả lời.
Phép lạ hóa bánh ra nhiều ấy còn được gọi là phép lạ của lòng quảng đại. Trước hết là lòng quảng đại tuyệt vời của cậu bé, vì với món quà của cậu là năm chiếc bánh nhỏ và hai con cá con mà phép lạ mới được thực hiện. Nếu ta muốn hưởng ơn cứu độ, nếu ta muốn được Chúa làm phép lạ ban ơn cứu độ cho ta, đừng ích kỷ, nhưng quảng đại góp phần, dù nhỏ bé chẳng là chi. Amen.
Anphong Nguyễn Công Minh, ofm
(nương theo gợi ý của một bài giảng khác)
