Sứ điệp bài Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay, nhìn từ góc độ Y Khoa, Chúa Giêsu – bác sĩ nhân hậu và vĩ đại của nhân loại đang tha thiết mời gọi mỗi người chúng ta khẩn trương đi khám “mắt”. Mỗi người chúng ta hãy mạnh dạn đến với bác sĩ Giêsu để được Ngài khám và phát thuốc điều trị cho “đôi mắt tinh thần” của chúng ta, trước khi nó có nguy cơ bị mù vĩnh viễn.

Có những triệu chứng cảnh báo sau đây, chúng ta không được lơ là:

Triệu chứng thứ nhất, đó là mắt của chúng ta chỉ thấy vật ở xa mà không thấy được vật ở gần. Đề cập đến triệu chứng này, bác sĩ Giêsu không ám chỉ về tật viễn thị thể lý, những Ngài muốn cảnh báo về “tật viễn thị tinh thần”. Tật viễn thị tinh thần chính là, tật mà mỗi người chúng ta chỉ nhìn thấy được “cái rác” trong con mắt của người anh chị em đứng ở xa, mà không thấy “cái đà” ở ngay trong con mắt của mình. Tật viễn thị tinh thần chính là, tật chỉ nhìn thấy “cái rác” của những khuyết điểm, lỗi lầm, cái dở, cái chưa hay nơi người khác, mà không hề nhận ra “cái đà” của những lần kiêu ngạo, của tính hà tiện, nóng giận, ham mê ăn uống, “cái đà” của sự ganh ghét đố kỵ và lười biếng nơi bản thân mình. Tật viễn thị tinh thần đó chính là tôi thấy rất rõ khuyết điểm lỗi lầm của người khác, hăng hái phê bình gay gắt, lên án, chỉ trích thậm tệ tha nhân – nhưng lại không thể nhận ra, không muốn nhận ra các tội lỗi nơi bản thân mình để mà tự kiểm điểm, tự sửa chữa.

Triệu chứng thứ hai cần phải khám gấp với bác sĩ Giêsu, đó chính là: cùng một sự kiện, một việc làm – và việc làm ấy tốt, nhưng nó ở trên người khác thì tôi chỉ nhìn thấy và đánh giá rất nhỏ, nhưng ở nơi tôi, của tôi thì nó lại được tôi phóng đại, khuếch trương rất to. Ngược lại, nếu một việc làm chưa tốt, một lỗi lầm của tôi thì tôi chỉ xem là chuyện nhỏ - nhưng nếu là lỗi lầm của anh chị em tha nhân, thì tôi sẽ la toáng lên, sẽ bắt loa phường để rao cho cả xóm cùng nghe. Hình như Bệnh viện Mắt Tp. HCM chưa ghi nhận tên của loại triệu chứng này, nhưng ở bệnh viện mắt của bác sĩ Giêsu thì cho biết triệu chứng này mang tên “cái nhìn chủ quan”. Triệu chứng cái nhìn chủ quan đó chính là: cùng một lỗi lầm thiếu sót mắc phải, tôi sẽ cho đó là “trọng tội” nếu người khác phạm, nhưng nó chỉ là “tội nhẹ” nếu tôi lỡ mắc vào.

 Cái nhìn chủ quan đó chính là: một đằng, đã rất nhiều lần tôi muốn vùi dập người khác xuống tận bùn đen, đằng khác, tôi lại muốn được người khác phải ca tụng để tôi được trổi vượt lên đến trời xanh. Cái nhìn chủ quan đó chính là: tôi tỏ ra nghiêm khắc xét đoán người khác, bới lông tìm vết họ, nhưng lại rộng rãi, xí xóa với những lỗi lầm của tôi trót phạm.

Cái nhìn chủ quan đó chính là: tôi chỉ nhìn thấy nơi tôi toàn những điều trong sáng, tốt đẹp, giỏi giang. Cái nhìn chủ quan này càng chủ quan hơn nếu tôi có địa vị cao, thành công nhiều. Bởi vì có địa vị cao, thành công nhiều trong cuộc sống, tôi sẽ có nguy cơ khó chấp nhận, khó thấy những nhược điểm của mình. Người khác không dám góp ý, tôi lại càng dễ nghĩ mình hoàn hảo.

***

Hai triệu chứng vô cùng nguy hiểm liên quan đến đôi mắt thiêng liêng, vừa kể trên, được gợi hứng từ đoạn Tin Mừng chúng ta vừa nghe, Chúa Giêsu đang dùng chúng để một lần nữa tố cáo những người Pharisiêu có lối sống giả hình và ưa khoe khoang, cũng như khuyến cáo các môn đệ và hết thảy chúng ta đây – hãy nỗ lực chữa trị chúng, để giữ cho đôi mắt thiêng liêng của chúng ta luôn sáng mà bước theo Người.

Chân thành kiểm điểm, ai trong chúng ta cũng ít nhiều đang mắc phải hai triệu chứng mù thiêng liêng này. Để chữa trị, Chúa Giêsu kê cho chúng ta hai thang thuốc sau đây:

***

 Bệnh viễn thị tinh thần, do sự tự kiêu, tự mãn gây ra. Cho nên hãy uống thang thuốc mang tên KHIÊM TỐN của bác sĩ Giêsu. Bác sĩ Giêsu là Con Thiên Chúa tối cao, thế nhưng ngài đã sẵn sàng nhập thể và nhập thế. Ngài đã sẵn sàng cúi xuống phục vụ và mong muốn được phục vụ. Ngài sẵn sàng chết, sẵn sàng bị dìm xuống để nâng con người lên cao với Thiên Chúa. Ngài là Thiên Chúa, Ngài thấu suốt mọi sự, thông tỏ mọi kín ẩn nơi tâm hồn con người – thế nhưng Ngài lại không muốn xét đoán ai, cho dẫu đó là một người phụ nữ ngoại tình tày đình hay một anh thu thế bóc lột người dân. Ngài luôn tỏ ra thương xót vì Ngài chính là Thiên Chúa giàu lòng xót thương.

Thang thuốc thứ hai mang tên XÉT MÌNH. Lẽ thường căn bệnh chủ quan thiêng liêng là người ta lúc nào cũng nghĩ mình đã tốt, đã hoàn hảo và không muốn kiểm tra, xem xét những yếu đuối lỗi lầm của mình. Người ta thường thấy cái xấu của người khác nhưng lại mù quáng không thấy mình xấu: không thấy cái đà trong mắt mình, nhưng lại thấy cái rác, hạt bụi trong mắt người.

Cho nên hãy năng xét mình. Tiên trách kỷ hậu trách nhân. Kiểm điểm bản thân mình trước rồi mới góp ý sửa dạy cho người. Hãy lấy cái đà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ để lấy cái rác trong con mắt người anh em (x. Lc 6,42). Khi chúng ta nỗ lực xét mình, sửa đổi bản thân với ơn Chúa giúp, chúng ta sẽ trở nên sáng hơn, trở nên một tấm gương để dẫn dắt người khác nhìn về Chúa, bước đến với Chúa. Chúng ta không thể đưa người khác đến chỗ sống tốt bằng việc chỉ trích xét đoán họ. Chúng ta chỉ có thể hướng dẫn người khác nhờ vào việc bản thân mình nỗ lực kiểm điểm và trở nên một tấm gương sáng. Nhờ năng xét mình để biết mình thường hèn yếu lỗi lầm, nên tôi sẽ không bao giờ khắt khe lên án anh chị em khác. Nhờ năng xét mình để biết mình còn hay che đậy giả hình, nên tôi dễ cảm thông dung thứ cho người khác. Nhờ năng xét mình để biết mình còn thích phô trương háo thắng, nên tôi không bao giờ phê phán nhạo báng một ai.

Hãy nỗ lực trở thành chuyên gia xét mình và tự sửa đổi, chứ không phải trở thành chuyên gia xét đoán tội người khác. Hãy dành cả ngày để xem xét và điều chỉnh cuộc sống của mình và rất ít để xét đoán anh chị em. Quyền đoán xét tha nhân là quyền của Thiên Chúa chứ không phải là trách nhiệm của tôi. Bởi vì hết thảy chúng ta, không hơn không kém, đều là tội nhân trước mặt Thiên Chúa giàu lòng xót thương. 

***

Chúa mời gọi chúng ta hãy nỗ lực uống thuốc mang tên Khiêm Tốn và Xét Mình để kịp thời ngăn ngừa, chữa trị căn bệnh mù thiêng liêng có thể xảy ra. Hãy luôn sống với thuốc Khiêm Tốn và Xét Mình để giữ cho mắt chúng ta lúc nào cũng sáng như mắt của bác sĩ Giêsu. Sáng như mắt Chúa Giêsu đó là khi cuộc sống của mỗi người chúng ta lúc nào cũng tràn ngập cái nhìn yêu thương, tha thứ, bao dung nhằm mang lại cho người khác sự hoán cải, niềm tin, hy vọng vào tình yêu Thiên Chúa.

Tu sĩ Linh mục Phêrô Nguyễn Văn Dũng, OFM

3/3/2019