Ngày Truyền thông Thế giới: Trí tuệ nhân tạo và sự khôn ngoan của trái tim

Oluwakemi Akinleye fsp (World Communications Day: Artificial Intelligence and the Wisdom of the Heart - Vatican News)

Chuyển ngữ: Lm. Phêrô Nguyễn Văn Dũng, OFM

“Trí tuệ nhân tạo và Sự khôn ngoan của Con tim: Hướng tới một truyền thông nhân bản trọn vẹn” là chủ đề của Sứ điệp của Đức Giáo hoàng Phanxicô nhân Ngày Truyền thông Xã hội Thế giới lần thứ 58.

Trí tuệ nhân tạo (AI), nói một cách dễ hiểu, là “công nghệ cho phép máy tính và máy móc mô phỏng trí thông minh và khả năng giải quyết vấn đề của con người”, đã trở thành một phần trong cuộc sống của chúng ta trong kỷ nguyên kỹ thuật số. Ứng dụng của AI ngày càng đa dạng, phong phú, là những món quà quý giá cho thế hệ chúng ta, cần được khai thác một cách khôn ngoan.

Đức Giáo hoàng Phanxicô đồng cảm với nỗi băn khoăn của chúng ta

Thế giới ngày nay tràn đầy ân sủng của Chúa và những phát minh vĩ đại của con người. Song song với đó là thực tế về khoảng cách giàu nghèo ngày càng lớn, đặc biệt là trong lĩnh vực kỹ thuật số. AI xuất hiện như một công cụ hữu ích để nâng cao chất lượng cuộc sống, nhưng đồng thời cũng có nguy cơ làm trầm trọng thêm bất bình đẳng. Nhiều người trong chúng ta vẫn đang loay hoay tìm hiểu AI là gì, lợi ích và tác hại của nó ra sao. Đức Giáo hoàng Phanxicô thấu hiểu và đồng cảm với nỗi băn khoăn ấy, Ngài nhắn nhủ: “Sự phát triển như vũ bão của những đột phá công nghệ, với cơ chế vận hành và tiềm năng vượt quá khả năng nhận thức và đánh giá của hầu hết chúng ta, vừa mang đến sự phấn khích, vừa khiến chúng ta hoang mang.”

Việc ứng dụng AI trong các lĩnh vực như khoa học và y học đã chứng minh khả năng tự thực hiện các nhiệm vụ phức tạp của nó, có thể độc lập hoặc kết hợp với các công nghệ khác như robot, cảm biến và định vị địa lý, thay thế cho con người. Các công cụ AI như trợ lý ảo, GPS, AI sáng tạo là minh chứng cho sự tiến bộ vượt bậc của AI. Tuy nhiên, Đức Giáo hoàng Phanxicô cũng cảnh báo: “Trong thời đại mà công nghệ phát triển rực rỡ nhưng con người lại có nguy cơ trở nên nghèo nàn về tâm hồn”, thì “mọi suy tư của chúng ta phải bắt đầu từ trái tim con người.”

Sử dụng AI cần có sự khôn ngoan của con tim

Tại sao chúng ta cần sự khôn ngoan của con tim để định hướng việc sử dụng AI? Đức Giáo hoàng Phanxicô giải thích: “Sự khôn ngoan của con tim là đức tính cho phép chúng ta kết nối mọi thứ với nhau, nhìn nhận mọi việc một cách toàn diện, thấu hiểu mối liên hệ giữa các quyết định và hậu quả, giữa những phẩm chất cao quý và điểm yếu của bản thân, giữa quá khứ và tương lai, giữa cá nhân và cộng đồng.” Máy móc được tạo ra với khả năng lưu trữ và xử lý dữ liệu vượt trội hơn con người, nhưng chỉ con người mới có khả năng thấu hiểu ý nghĩa của dữ liệu đó. Vì vậy, chúng ta luôn cần ánh sáng và sự khôn ngoan từ Chúa để ứng dụng công nghệ một cách hiệu quả, mang lại lợi ích cho cuộc sống, tránh gây ra những hậu quả tai hại.

AI trong lĩnh vực truyền thông

Trong lĩnh vực truyền thông, AI có tiềm năng to lớn để hỗ trợ các nhà báo, chuyên gia truyền thông và người dùng. Điều quan trọng là cần đề cao các giá trị đạo đức nghề nghiệp, nâng cao trách nhiệm của người làm truyền thông và khuyến khích công chúng tham gia một cách tích cực, sáng suốt vào các hoạt động truyền thông.

Nhân Ngày Truyền thông Thế giới năm nay, chúng ta hãy tưởng nhớ và cầu nguyện cho những người làm công tác truyền thông, đặc biệt là những người đang làm việc trong môi trường khó khăn, nguy hiểm, và những người đã hy sinh trong khi tác nghiệp vì chiến tranh, bạo lực và thiên tai. Xin cho những nỗ lực và hy sinh của họ mang lại hy vọng và hòa bình cho thế giới.