FRATELLI TUTTI : Thông điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô về tình huynh đệ và tình hữu nghị xã hội

1. Tất cả anh em[1]. Thánh Phanxicô Assisi đã ngỏ lời với các anh chị em của mình bằng những lời này để đề xuất cho họ một lối sống mang đậm hương vị của Tin Mừng. Trong số các lời khuyên mà Phanxicô đưa ra, tôi muốn chọn lời khuyên ở đó ngài kêu gọi một tình yêu vượt qua các rào cản về địa lý và khoảng cách, và tuyên bố phúc thay tất cả những ai yêu thương anh em mình “khi ở xa họ cũng như lúc ở với họ”. Với phong cách đơn giản và trực tiếp của mình, thánh Phanxicô đã diễn tả bản chất của một tình huynh đệ cởi mở cho phép chúng ta nhìn nhận, đánh giá cao và yêu thương mỗi người, bất kể sự gần gũi về thể lý, bất kể người đó -nam hoặc nữ -  sinh ra hay sống ở đâu.

 2. Vị thánh của tình yêu huynh đệ, của tính đơn sơ và niềm vui này, -người đã truyền cảm hứng cho tôi viết Thông điệp Laudato Si’-, một lần nữa thúc giục tôi dành Thông điệp mới này để nói về tình huynh đệ và tình hữu nghị xã hội. Phanxicô cảm thấy mình là một người anh em của mặt trời, của biển cả và của gió mây, và ngài thậm chí còn biết mình kết hợp hơn nữa với tất cả những người bằng xương bằng thịt như mình. Bất cứ nơi nào ngài đến, ngài đều gieo những hạt giống hòa bình và đồng hành với những người nghèo khổ, những người bị bỏ rơi, những người ốm yếu và bơ vơ, những người anh em chị em thấp kém nhất.

Không biên giới

3. Có một giai thoại trong cuộc đời của thánh Phanxicô cho thấy tấm lòng rộng mở của ngài không có giới hạn và vượt qua những khác biệt về nguồn gốc, quốc tịch, màu da hay tôn giáo. Đó là chuyến thăm của ngài đến Quốc vương Hồi giáo Malik-el-Kamil, ở Ai Cập, một chuyến viếng thăm chứa nhiều gian khổ do sự nghèo khó của Phanxicô, tài chính eo hẹp, những đoạn đường dài phải vượt qua và các khác biệt về ngôn ngữ, văn hóa và tôn giáo của họ. Cuộc hành trình đó, được thực hiện vào thời điểm diễn ra các cuộc Thập tự chinh, càng chứng tỏ tầm bao quát và sự vĩ đại của tình yêu của ngài luôn tìm cách bao trùm mọi người.  Sự trung thành của Phanxicô đối với Chúa của ngài tương xứng với tình yêu mà ngài dành cho các anh chị em của ngài. Không quan tâm đến những khó khăn và các nguy hiểm đi kèm, Phanxicô đã đến gặp vị Quốc vương Hồi giáo với cùng một thái độ mà ngài đã dạy các môn đệ của ngài, nghĩa là, không chối bỏ danh tính của mình, khi ở “giữa những người Hồi giáo và những dân ngoại khác”, “không được tranh cãi hoặc chống báng, nhưng phải tuân phục mọi người vì Thiên Chúa.” Trong bối cảnh thời đó, đây là một khuyến nghị phi thường. Chúng ta rất ấn tượng khi, cách đây tám trăm năm, thánh Phanxicô đã đề xuất rằng hãy tránh mọi hình thức thù địch hoặc xung đột, tỏ ra khiêm tốn và “phục tùng” huynh đệ những ai không cùng đức tin với ngài.

4. Phanxicô không tiến hành một cuộc chiến bằng lời lẽ nhằm áp đặt các học thuyết; ngài chỉ đơn giản truyền bá tình yêu của Chúa. Ngài hiểu rằng “Thiên Chúa là tình yêu và những ai sống trong tình yêu thì ở trong Thiên Chúa” (1 Ga 4:16). Như thế, ngài là một người cha đã đánh thức giấc mơ về một xã hội huynh đệ , bởi vì “chỉ người nào tiếp cận người khác, không lôi kéo họ vào cuộc sống của mình, nhưng để giúp họ trở nên hoàn thiện hơn, người đó mới thực sự được gọi là cha”. Trong thế giới thời đó, với đầy rẫy những tháp canh và các bức tường phòng vệ, các thành phố là nơi diễn ra các cuộc chiến tàn khốc giữa các gia đình quyền thế, ngay cả khi nghèo đói đang lan tràn khắp vùng nông thôn. Tuy nhiên, chính ở đó mà Phanxicô đã có thể đón nhận sự bình an thực sự trong lòng mình và giải phóng bản thân khỏi ước muốn nắm quyền trên người khác. Ngài trở thành một trong những người nghèo và tìm cách sống hòa hợp với mọi người. Francis đã truyền cảm hứng cho những trang này.

 

5. Các vấn đề liên quan đến tình huynh đệ và tình hữu nghị xã hội luôn là mối bận tâm của tôi. Trong những năm gần đây, tôi đã nhiều lần nói về chúng, ở trong những bối cảnh khác nhau. Trong Thông điệp này, tôi đã tìm cách tập hợp nhiều tuyên bố đó lại và sắp xếp chúng trong một bối cảnh suy tư rộng hơn. Trong quá trình chuẩn bị Laudato Si”, nguồn cảm hứng của tôi đến từ người anh em của tôi, Barthôlômêô, Giáo chủ Chính thống giáo, người đã mạnh mẽ lên tiếng về sự cần thiết chăm sóc tạo thành của chúng ta. Còn trong trường hợp này, tôi cảm thấy đặc biệt được khích lệ bởi Đại Tư tế (Grand Imam) Ahmad Al-Tayyeb, người mà tôi đã gặp ở Abu Dhabi, nơi chúng tôi tuyên bố rằng “Thiên Chúa đã tạo ra mọi người bình đẳng về quyền lợi, nghĩa vụ và phẩm giá, và đã kêu gọi họ sống với nhau như anh em chị em”. Đây không phải là một cử chỉ ngoại giao đơn thuần, mà là suy tư được sinh ra từ đối thoại và cam kết chung. Thông điệp hiện tại tiếp thu và phát triển một số chủ đề lớn được nêu ra trong Văn kiện mà cả hai chúng tôi đã ký kết. Tôi cũng đã kết hợp, cùng với những suy nghĩ của riêng mình, một số bức thư, tài liệu và những cân nhắc mà tôi đã nhận được từ nhiều cá nhân và nhóm trên khắp thế giới.

6. Các trang sau đây không nhằm đưa ra một giáo huấn hoàn chỉnh về tình yêu thương huynh đệ, nhưng là để xem xét phạm vi phổ quát của nó, sự cởi mở của nó đối với mọi người nam và người nữ. Tôi đưa ra Thông điệp xã hội này như một đóng góp khiêm tốn để tiếp tục suy tư, với hy vọng rằng trước những nỗ lực loại bỏ hoặc phớt lờ người khác ngày nay, chúng ta có thể chứng tỏ khả năng đáp ứng với một tầm nhìn mới về tình huynh đệ và tình hữu nghị xã hội, để chúng không còn nằm ở cấp độ lời nói. Mặc dù tôi đã viết nó từ những xác tín Kitô giáo của tôi vốn là những nhân tố nâng đỡ và nuôi dưỡng tôi, tôi đã tìm cách biến suy tư này thành một lời mời đối thoại giữa tất cả những người có thiện chí.

7. Khi tôi đang viết bức thư này, đại dịch Covid-19 bất ngờ bùng phát, phơi bày các xác tín không thật của chúng ta. Ngoài những cách thức khác nhau mà các quốc gia ứng phó với cuộc khủng hoảng, việc họ không có khả năng hợp tác với nhau đã trở nên khá rõ ràng. Mặc dù các quốc gia được nối kết với nhau rất chặt chẻ, chúng ta đã chứng kiến sự phân mảnh khiến việc giải quyết các vấn đề ảnh hưởng đến tất cả chúng ta trở nên khó khăn hơn. Bất kỳ ai nghĩ rằng bài học duy nhất cần rút ra là cần phải cải thiện những gì chúng ta đã làm, hoặc cải tiến các hệ thống và quy định hiện có, người đó đang phủ nhận thực tế.

8. Tôi mong muốn rằng, trong thời đại của chúng ta, bằng cách thừa nhận phẩm giá của mỗi con người, chúng ta có thể góp phần vào việc tái sinh một khát vọng phổ quát về tình huynh đệ. Tình huynh đệ giữa tất cả người nam và người nữ. “Ở đây chúng tôi có một bí mật tuyệt vời chỉ cho chúng tôi cách ước mơ và biến cuộc đời mình thành một cuộc phiêu lưu kỳ thú. Không ai có thể đối mặt với cuộc sống một cách cô lập […] Chúng ta cần một cộng đồng hỗ trợ và giúp đỡ chúng ta, trong đó chúng ta có thể giúp đỡ lẫn nhau để tiếp tục nhìn về phía trước. Cùng nhau ước mơ thì quan trọng là ngần nào […] Riêng lẻ, chúng ta có nguy cơ nhìn thấy những ảo ảnh, những thứ không có ở đó. Trái lại, phải cùng nhau xây dựng những giấc mơ”. Vậy chúng ta hãy ước mơ như một gia đình nhân loại, như những người bạn đồng hành chia sẻ cùng xương cùng thịt, như những người con của cùng trái đất là ngôi nhà chung của chúng ta, mỗi người với sự phong phú của đức tin hoặc các xác tín của mình, mỗi người với tiếng nói của riêng mình, tất cả anh em chị em.