Thư của Anh Tổng Phục Vụ Dòng Anh Em Hèn Mọn
NGÀY THẾ GIỚI NGƯỜI NGHÈO LẦN THỨ IX
(Ngày 16 tháng 11 năm 2025)

Gửi tất cả anh em trong Dòng

Tiếng Kêu Hy Vọng
Của Người Nghèo Và Thụ Tạo

Harare (Zimbabwe), ngày 1 tháng 11 năm 2025
Lễ Trọng Thể Các Thánh Nam Nữ

Anh em thân mến,

Xin Chúa ban bình an cho anh em!

Trong bối cảnh chúng ta đang sống Năm Thánh 2025, tôi đã đọc Sứ điệp Ngày Thế giới Người nghèo lần thứ IX. Sứ điệp này được Đức Giáo Hoàng Lêô XIV ban hành ngày 13 tháng 6 vừa qua, đúng vào "Lễ Kính Thánh Antôn Pađua, Bổn mạng Người nghèo". Với tư cách là anh em hèn mọn, làm sao chúng ta có thể không nhận ra trách nhiệm lịch sử và giáo hội của mình trong việc chia sẻ cuộc sống và phục vụ người nghèo?

Trọng tâm của Sứ điệp là lời của vịnh gia: "Lạy Chúa, Ngài là niềm hy vọng của con"^[1]. Lời tuyên xưng đức tin ấy bắt nguồn từ ánh sáng đã lấp đầy “bóng tối của tâm hồn tôi” – như lời Phanxicô thời trẻ đã thốt lên tại San Damiano. Lời tuyên xưng ấy cũng là một xác tín mạnh mẽ rằng: chỉ nơi Thiên Chúa, con người mới tìm thấy nơi nương tựa đích thực cho cuộc đời mình.

Chính trong Năm Thánh này, với tư cách là Gia đình Phan Sinh, chúng ta cũng kỷ niệm Bát Bách Chu niên Bài Ca CácThụ Tạo. Cả hai lễ kỷ niệm này mời gọi chúng ta trở thành những người hành hương của niềm hy vọng cùng với người nghèo và với thụ tạo. Đức Cố Giáo Hoàng Phanxicô đã nhắc nhở chúng ta về cái nhìn toàn diện này: "Chúng ta không phải đang đối mặt với hai cuộc khủng hoảng riêng biệt, một về môi trường và một về xã hội, mà là một cuộc khủng hoảng phức hợp, vừa mang tính xã hội vừa mang tính môi trường. Các chiến lược giải quyết đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện để chống lại đói nghèo, phục hồi phẩm giá cho những người bị loại trừ, và đồng thời bảo vệ thiên nhiên"^[2]. Tiếng kêu của người nghèo phải được lắng nghe cùng với tiếng kêu của thụ tạo, ngôi nhà chung của chúng ta. Tiếng kêu này không chỉ bao hàm sự ai oán, than van, mà còn chứa đựng cả niềm hy vọng.

Chúng ta lắng nghe tiếng kêu này, hiệp thông sâu sắc với Thánh Phanxicô, Đấng vinh phúc tại Greccio đã muốn “nhìn thấy bằng con mắt thể xác những nỗi thiếu thốn mà Hài Nhi Giêsu đã phải chịu khi thiếu những thứ cần thiết cho một trẻ sơ sinh”^[3]. Noi gương ngài, trong Năm Thánh này, chúng ta được mời gọi trở nên những người hành hương của niềm hy vọng cùng với người nghèo, nhận ra nơi họ là những bậc thầy ưu tuyển của Tin Mừng, khi lắng nghe tiếng kêu của họ và tiếng kêu của thụ tạo. Đức Thánh Cha nhắc nhở chúng ta: người nghèo có thể trở thành chứng nhân cho một niềm hy vọng mạnh mẽ và đáng tin, vì sự phó thác của họ không dựa vào sự bảo đảm của quyền bính hay của cải, mà chỉ duy nhất vào một mình Thiên Chúa.

Tin Mừng giải thoát khỏi xiềng xích của thời đại chúng ta

Trong Bài Ca Các Thụ Tạo, Thánh Phanxicô cho thấy rằng sự mới mẻ của Tin Mừng, nhờ vào tình huynh đệ nhân loại và vũ trụ, đã phá vỡ xiềng xích của sự loại trừ; cũng chính Tin Mừng, qua sự tha thứ, đã phá vỡ xiềng xích của hận thù; và bằng cách chào đón cái chết như người chị, Tin Mừng phá vỡ xiềng xích của nỗi sợ hãi nó. Ngày nay, rất nhiều xiềng xích khác lại biểu hiện thành những hình thức nô lệ mới: đó là xiềng xích của một nền kinh tế khan hiếm, của sự thờ ơ toàn cầu, và của thứ văn hóa sung túc đang "bịt miệng tiếng nói của những người sống trong nghèo đói".

Đồng thời, Đức Giáo Hoàng Lêô cũng cảnh báo chúng ta rõ ràng: "Sự nghèo đói lớn nhất là không biết Thiên Chúa". Đây chính là hình thức phân biệt đối xử tồi tệ nhất mà người nghèo phải gánh chịu: đó là việc họ không được quan tâm đến như là một con người toàn diện, bao gồm cả chiều kích thiêng liêng. Là anh em và hèn mọn, chúng ta được mời gọi không chỉ cung cấp cơm bánh vật chất, mà còn phải đồng thời mang đến cho họ tình bạn của Thiên Chúa, Lời Chúa, tấm bánh Thánh Thể và tình huynh đệ. Đối với chúng ta, việc "ở với" người nghèo còn quan trọng hơn bất kỳ hoạt động bác ái nào, dù các hoạt động đó rất cần thiết. Đó chính là cách để chúng ta thực sự trở nên anh em và hèn mọn. Như Đức Cố Giáo Hoàng Phanxicô đã viết: "Chúng ta được kêu gọi khám phá Chúa Kitô nơi họ, cho họ mượn tiếng nói của chúng ta vì chính nghĩa của họ, nhưng cũng là bạn của họ, lắng nghe họ, thấu hiểu họ và đón nhận sự khôn ngoan mầu nhiệm mà Thiên Chúa muốn thông truyền cho chúng ta qua họ"^[4].

Các huynh đệ đoàn như những cửa thánh của việc đón tiếp

Trong Năm Thánh này, khi hàng ngàn khách hành hương bước qua các Cửa Thánh, thì các huynh đệ đoàn của chúng ta cũng được mời gọi để chính mình trở thành "những cửa thánh" đón tiếp người nghèo. Chúng ta không thể để thực tế ảo lấn át đời thực, đến mức coi người nghèo chỉ là "những hình ảnh có thể gây xúc động trong giây lát". Bởi lẽ, khi gặp họ "bằng xương bằng thịt ngoài đường", chúng ta lại để cho "sự phiền toái và gạt bỏ" lấn át.

Vậy, liệu chúng ta có thể vượt qua khoảng cách để trở thành bạn của người nghèo không? Sứ điệp của Đức Thánh Cha đưa chúng ta trở về nguồn cội: "Hy vọng được sinh ra từ đức tin; chính đức tin nuôi dưỡng và nâng đỡ niềm hy vọng ấy, trên nền tảng của đức mến, là mẹ của mọi nhân đức". Chính sức mạnh này biến đổi cách sống và phán đoán của chúng ta; sức mạnh này, khi giúp ta "phụng sự Chúa trong nghèo khó và khiêm nhường”^[5], cho phép chúng ta trở nên anh em đích thực với nhau và với mọi người.

Chính vì lý do này, ngay từ buổi đầu của Dòng, Phanxicô đã "muốn anh em ở trong các bệnh viện của người phong cùi để phục vụ họ"^[6]. Chúng ta có thể nhận ra một liệu pháp đặc biệt mà Phanxicô áp dụng khi chăm sóc những người mắc bệnh phong cùi. Liệu pháp đó chủ yếu dựa trên sự chia sẻ hoàn toàn nỗi đau và thân phận của họ: cần phải tắm rửa, băng bó, phục vụ và thực sự sống cùng với họ, thậm chí ăn chung một bát^[7]. Chúng ta cũng hãy noi gương ngài, gặp gỡ người nghèo và để họ đón tiếp chúng ta. Khi làm như vậy, cái nhìn của chúng ta về dung mạo của chính mình và dung mạo của Chúa sẽ thay đổi.

Điều này áp dụng cho mỗi cá nhân, cho các huynh đệ đoàn và các sứ vụ của chúng ta. Tất cả đều có thể trở thành "những dấu chỉ hy vọng", nếu trước hết chúng ta biết trở nên đơn sơ và nghèo khó hơn. Chúng ta cần học cách sống với và sống giữa người nghèo qua việc chia sẻ và tham gia vào các mái ấm tình thương, các trung tâm hỗ trợ cộng đồng, các bàn ăn cho người nghèo, các trường học bình dân, nơi tiếp đón người tị nạn và di dân, hay các dự án sinh thái toàn diện. Đây chính là những dấu chỉ, dù thường bị che khuất, nhưng lại rất quan trọng để "lay chuyển sự thờ ơ và khơi dậy sự dấn thân".

Từ bác ái đến công lý

Đức Thánh Cha kết thúc Sứ điệp của mình bằng lời khẳng định: "Giúp đỡ người nghèo thực chất là một vấn đề của công lý, hơn là của bác ái". Thánh Phanxicô đã thấu hiểu sâu sắc mối liên hệ này. Trong Luật không Sắc Chỉ, ngài viết: "Của bố thí là phần gia nghiệp và quyền lợi dành cho những người nghèo, vì Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta đã thủ đắc cho chúng ta"^[8]. Đối với Thánh Phanxicô, chia sẻ không phải là một lựa chọn từ thiện, mà là một đòi hỏi của đức tin và của công lý Tin Mừng.

Điều này mời gọi chúng ta thăng tiến lợi ích chung, xây dựng một nền kinh tế huynh đệ và can đảm tố cáo những nguyên nhân cơ cấu dẫn đến đói nghèo. Việc chúng ta sống "không có của riêng" (sine proprio) không chỉ là một sự từ bỏ cá nhân, mà còn là một chứng tá ngôn sứ rằng của cải trên trái đất phải được "mọi người tiếp cận như nhau".

Hiểu theo nghĩa này, cam kết của văn phòng JPIC (Công lý, Hòa bình và Toàn vẹn Tạo thành) của chúng ta, cùng với Gia đình Phan Sinh, là điều phối các mạng lưới khác nhau ở cấp khu vực hoặc lục địa, hoạt động vì người di cư, vì hòa bình và vì nền sinh thái toàn diện. Đây không phải là những hoạt động bên lề, mà chính là biểu hiện đích thực của đặc sủng Phan Sinh trong thế giới ngày nay.

Một hành động phục vụ cụ thể cho năm 2025

Như những năm trước, nhân Ngày Thế giới này, tôi yêu cầu mỗi anh em và mỗi huynh đệ đoàn hãy có một hành động cụ thể để phục vụ và chia sẻ với những người cùng những hoàn cảnh thiệt thòi. Đây không phải là một cử chỉ lẻ tẻ, mà phải là sự khởi đầu và tiếp nối của một hành trình gần gũi, đồng hành cùng chúng ta trong suốt thời gian còn lại của Bát Bách Chu Niên ngày qua đời của Thánh Phanxicô. Vì vậy, tôi mời gọi anh em:

· Tìm hiểu kỹ về địa bàn của mình và nhận biết các hoàn cảnh nghèo đói xung quanh.

· Hãy mở lòng ra để lắng nghe và đón tiếp, can đảm rời khỏi vùng an toàn của bản thân.

· Hợp tác với các tổ chức, đoàn thể dân sự và giáo hội khác để chăm sóc những người dễ bị tổn thương nhất.

· Lên tiếng vì người nghèo trong các cộng đoàn và trong các cử hành của chúng ta.

Khi Cửa Thánh của Năm Thánh khép lại, chính nhờ những hành động này mà chúng ta có thể gìn giữ và truyền lại những hồng ân đã nhận được. Người nghèo không phải là đối tượng của công cuộc mục vụ, mà là những chủ thể sáng tạo, luôn thúc đẩy chúng ta tìm ra những hình thức mới để sống Tin Mừng hôm nay.

Cùng với Mẹ Maria, Trinh Nữ nghèo khó

Thánh Phanxicô đã chọn Mẹ Maria làm mẫu gương, vì nơi Mẹ, ngài nhận ra Mẹ chính là Đấng đã cùng với Con của mình "muốn chọn sự nghèo khó ở thế gian này"^[9]. Mẹ là Trinh Nữ nghèo khó, hình ảnh của những ai biết thưa "xin vâng" với Thiên Chúa, hoàn toàn phó thác cho sự quan phòng của Ngài, ngay cả trong hoàn cảnh bấp bênh, tạm bợ. Cùng với Mẹ, chúng ta hãy thưa: "Lạy Chúa, con hy vọng nơi Ngài, xin đừng để con thất vọng bao giờ"^[10].

Người nghèo dạy chúng ta rằng niềm hy vọng Kitô giáo giống như một mỏ neo níu giữ tâm hồn chúng ta vào lời hứa của Chúa Giêsu. Trong Năm Thánh này, chúng ta hãy để họ hướng dẫn chúng ta đến "trời mới đất mới"^[11], nơi mọi thụ tạosẽ tìm thấy ý nghĩa đích thực của mình.

Nguyện xin Thánh Phanxicô, Đấng đã tìm thấy con đường Tin Mừng nơi những người phong cùi, đồng hành với chúng ta trên con đường hoán cải và phục vụ này.

Những anh em nào muốn, có thể cho tôi biết về hành động cụ thể mà cộng đoàn mình đã thực hiện, kèm theo hình ảnh (mingen@ofm.org), như một chứng tá tốt đẹp để chia sẻ cùng nhau.

Với Phép Lành của Thánh Phụ Phanxicô và tâm tình huynh đệ nồng ấm của tôi,

Tu sĩ Massimo Fusarelli, OFM
Tổng Phục Vụ và Tôi tớ

Prot. 114550/MG-149-2025

^[1] Tv 71, 5

^[2] ĐGH Phanxicô, Thông điệp Laudato si, 2016, n.139

^[3] 1Cel 84

^[4] ĐGH Phanxicô, Sứ điệp Ngày thế giới người nghèo 2021, n.2

^[5] L 6, 2

^[6] Sưu tập Assisi, 9

^[7] Sưu tập Assisi, 12

^[8] Lksc 9, 8

^[9] TTh II I, 5